تولید مبلمان یکی از صنایع کلیدی در اقتصاد هر کشور به شمار میرود که نقش مهمی در تأمین نیازهای زندگی روزمره و ارتقاء کیفیت فضاهای داخلی دارد. مبلمان نه تنها به عنوان یکی ابزارهای کاربردی برای راحتی و آسایش، بلکه به عنوان عناصر زیباییشناختی در دکوراسیون منزل محسوب میشود. فرآیند تولید مبلمان شامل مراحل متعددی است که هر یک از آنها به دقت و توجه ویژهای نیاز دارند. این مراحل از طراحی اولیه و انتخاب مواد اولیه تا ساخت و نهاییسازی محصول را در بر میگیرد. در این مقاله از مجله فروشگاه ایرانیان به بررسی مراحل تولید مبلمان و اجزای تشکیلدهنده آن خواهیم پرداخت تا تصویری روشن از فرآیند پیچیده و هنرمندانهای که در پس تولید هر قطعه مبلمان نهفته است، ارائه دهیم. با ما همراه باشید تا مرحله به مرحله با پروسه تولید این صنعت خلاق و پرچالش آشنا شویم.
مرحله اول: ساخت کلاف یا اسکلت مبل (قسمت نجاری) در پروسه تولید مبل
در مرحله اول چوب بصورت الوار تهیه شده و وارد بخش نجاری می گردد. در این قسمت توسط دستگاههای مخصوص نجاری الوار به تکه های مورد نیاز بریده می شود و طرح و نقش بر روی آنها انجام می گردد (بعضی از مدل مبل های سلطنتی نیز توسط منبت کار، دستی انجام می پذیرد). نجار با توجه به نوع محصول، از آنها استفاده میکند.
استحکام و دوام، از جمله عوامل کلیدی هستند که در نحوه ساخت مبل راحتی با کیفیت باید رعایت شوند. برای افزایش استحکام و طول عمر مبل، میتوانید از روشهای زیر برای تقویت اسکلت استفاده کنید:
تقویت اسکلت مبل: برای دوام بیشتر
-
استفاده از چوبهای با کیفیت: چوبهایی را انتخاب کنید که در برابر رطوبت، حشرات و تغییر شکل مقاومت بالایی داشته باشند.
-
تقویت گوشهها: گوشههای کلاف را با استفاده از قطعات چوبی اضافی یا اتصالات فلزی تقویت کنید.
-
استفاده از صفحات چوبی اضافی: در قسمتهایی که قرار است بار بیشتری را تحمل کنند، میتوانید از صفحات چوبی اضافی استفاده کنید.

انواع چوب مورد استفاده در تولید مبلمان
امروزه در ساخت انواع مبل به خصوص مبل کلاسیک، راحتی، چوب و یا فرآوردههای چوبی نظیر ام دی اف، نئوپان، چوب روس، چوب راش، چوب توسکا، و … به کار میرود.
از آنجایی که چوب در طراحی مبلمان نقش اساسی دارد و اساس و پایه کار را تشکیل میدهد، کیفیت مبل با نوع چوب و اسکلت کار (کلاف) ارتباط کامل دارد و کلافهای بی کیفیت در آینده مشکل ایجاد خواهند کرد. در هر بخش خاصی از مبلمان و برای هر نوع مبلمانی از چوب های مختلفی استفاده میشود. برای مثال برای ساخت کلاف داخلی مبل راحتی از چوب روس، و برای نمای آن از چوب راش یا توسکا استفاده می گردد

چوب براش
چوب درخت راش از چوبهای نیمه سنگین و مقاوم و سخت است. این چوب به دلیل سختی نسبتاً زیاد، حشرات و قارچها نمیتوانند به آن آسیب برسانند که این یکی از مزایای راش است. این چوب در طبیعت به رنگ کرم و مایل به قرمز دیده میشود.
در بازار مبل ایران، دو نوع چوب راش ایرانی و وارداتی مورد استفاده قرار میگیرد. چوب راش وارداتی به تازگی از کشورهای هممرز شمالی، به ویژه آذربایجان و گرجستان، وارد کشور شده و به طور گستردهای در صنایع مبلمان به کار میرود. این نوع چوب دارای رطوبت و ابعاد مناسبی است که موجب کاهش ضایعات در فرآیند تولید میشود. چوب راش گرجستان به ویژه به خاطر کیفیت بسیار بالایش شناخته شده و مبلمان ساختهشده با این چوب، به طور قابل توجهی سنگینتر از نمونههای مشابه است. این ویژگیها، چوب راش را به گزینهای محبوب و مطلوب در طراحی و ساخت مبلمان تبدیل کرده است.
چوب روس
در بازار مبل ایران به هر گونه چوبی که از کشور روسیه وارد شود، چوب روسی گفته میشود که معمولاً چوب روسیهای وارداتی به رنگ سفید میباشند. در واقع چوب روسی از گونههای کاملاً مختلفی از نراد و یا کاج میتواند باشد. چوب روسی از ترکهای کمتری برخوردار است و به خوبی سمباده خورده و پیچ خوری بسیار مناسبی هم دارد و به همین دلیل چوبی مناسب برای مبل و صنایع مبلمان است.
در مبل سازی معمولاً ترکیبی از چوب راش و چوب روسی استفاده میشود.
چوب گردو
چوب درخت گردو دارای بافت ریز و نقوشی زیباست که به رنگ خاکستری مایل به قهوهای سوخته دیده میشود. این چوب از جمله چوبهای محکم و نسبتاً با دوام به شمار میآید. به دلیل سختی و تلخی طبیعی گردو، حشرات چوبخوار تمایلی به تغذیه از آن ندارند که این ویژگی از مزایای بارز چوب گردو به حساب میآید.
به خاطر استحکام بالا، چوب گردو معمولاً در ساخت اسکلت مبلمان استفاده میشود. این چوب در برابر کشش، خم شدن و فشارهای وارده، مقاومت خوبی از خود نشان میدهد و به عنوان چوبی نیمه سنگین شناخته میشود.
علاوه بر صنایع مبلمان، چوب گردو در کارهای تزئینی و فانتزی نیز کاربرد گستردهای دارد و در ساخت آلات موسیقی، مجسمههای چوبی، منبتکاری و معرقکاری به وفور استفاده میشود.
چوب توسکا
یکی دیگر از چوبهایی که در صنایع مبلمان مورد استفاده قرار میگیرد، چوب توسکا است که در ایران به وفور یافت میشود. این چوب به عنوان چوبی نیمه سنگین تا سبک شناخته میشود و در دو نوع ییلاقی و قشلاقی عرضه میگردد.هر دو نوع چوب توسکا در مجاورت آب مقاومت خوبی از خود نشان میدهند و رطوبت را به خوبی تحمل میکنند. از نظر رنگ پذیری، ابزارخوری و پرداخت، این چوب گزینهای مناسب برای صنایع مبلمان به شمار میآید.با این حال، چوب توسکا از نظر دوام در رده چوب های کم دوام قرار میگیرد و مبلمان ساخته شده با این چوب معمولاً قیمت کمتری دارند.
چوب ملچ
چوب ملچ یا چوب درخت ملچ (Ulmus) از خانوادهی اولمو (Ulmaceae)است. این درختان به خاطر استقامت و مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف شناخته میشوند. چوب ملچ معمولاً دارای بافتی محکم و مقاوم است و به دلیل خواص فیزیکیاش در صنعت ساختمان سازی، مبلمان و صنایع چوبی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، این چوب به خاطر زیبایی و رنگ گرمش در کارهای هنری و دکوراسیون نیز محبوب است.
چوب بلوط
چوب بلوط از چوبهای درشت بافت محسوب میشود و در برابر سایش مقاوم است. این چوب دارای مقدار زیادی تانن است که مانع از حمله قارچها و حشرات چوب خوار میشود. این چوب به رنگ قهوهای روشن و زیبایی دیده میشود. بلوط ایرانی انواع مختلفی دارد که از بحث این مقاله خارج است.
در صنایع مبلمان از چوب بلوط بیشتر برای تهیه روکش استفاده میشود
چوب آکاژو
چوب آکاژو، که به نامهای مختلفی مانند “چوب کاج” نیز شناخته میشود، از درختان خانوادهٔ Fabaceae به دست میآید و عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری رشد میکند. این چوب به دلیل رنگ غنی و زیبای خود، که معمولاً قهوهای تیره یا قرمز است، بسیار محبوب است. آکاژو دارای خصوصیات فیزیکی عالی مانند مقاومت در برابر رطوبت و آفات است که آن را به گزینهای مناسب برای ساخت مبلمان، کفپوشها و مصنوعات چوبی تبدیل کرده است. همچنین، کار با این چوب آسان است و میتوان آن را به راحتی برش، سنباده و رنگآمیزی کرد. به همین دلیل، آکاژو یکی از انتخابهای محبوب در صنعت چوب و دکوراسیون به شمار میآید.
چوب چنار
چوب چنار، که از درخت چنار (Platanus) به دست میآید، به خاطر ویژگیهای خاص خود شناخته شده است. این چوب معمولاً رنگی روشن و بافتی زیبا و یکنواخت دارد، که آن را برای ساخت مبلمان و دکوراسیون داخلی بسیار محبوب میکند. چوب چنار مقاومت خوبی در برابر پوسیدگی و تغییرات دما دارد و به راحتی قابل کار با ابزارهای چوبکاری است. همچنین، این چوب به خوبی رنگ و پوشش را جذب میکند و به همین دلیل برای صنایع دستی و تولید مصنوعات چوبی نیز کاربرد دارد. علاوه بر زیبایی ظاهری، چوب چنار به دلیل خاصیت صداگیری و عایق حرارتیاش در ساخت سازهای موسیقی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
چوب آبنوس
چوب آبنوس، که به عنوان یکی از گرانبهاترین و لوکسترین چوبها شناخته میشود، از درختان جنس Diospyros به دست میآید. این چوب معمولاً رنگی تیره، نزدیک به سیاه، و با بافتی نرم و متراکم دارد. آبنوس به دلیل دوام بالا و مقاومت در برابر سایش، انتخابی عالی برای ساخت مبلمان، سازهای موسیقی، و مصنوعات هنری است. همچنین، این چوب دارای خاصیت طبیعی ضد آب و آنتی باکتریالی است، که آن را برای استفاده در موارد بهداشتی و پزشکی مناسب میسازد. به علاوه، زیبایی و ظرافت چوب آبنوس باعث شده است که در صنایع دستی و جواهرات نیز کاربرد گستردهای داشته باشد.
آمادهسازی برای روکشکاری: گامی به سوی زیبایی
بعد از ساخت کلاف مبل اگر قسمتی از مبلمان نیاز به رنگ دارد باید به قسمت رنگ کاری رفته و رنگ شود.
قبل از هر چیز این موضوع را باید در نظر داشته باشید که قسمت هایی از چوب که زیر پارچه هستند و دیده نمی شوند رنگ نمی شوند، و فقط پایه ها و قسمت هایی که در نمای مبل قرار دارند رنگ آمیزی می شوند.
مراحل رنگ کاری کلاف در پروسه تولید مبلمان
-
سمباده زنی با دستگاه: در این مرحله، سطح چوب با استفاده از دستگاه سمباده، صاف و یکنواخت میشود. این کار باعث از بین رفتن ناهمواریها و ایجاد چسبندگی بهتر برای رنگهای بعدی میگردد.
-
بتونه کاری: پس از سمبادهزنی، درزها و ناهمواریهای موجود با بتونه پر میشوند. این کار به هموار شدن سطح کمک کرده و نقصهای ظاهری را پوشش میدهد.
-
صیقل کاری: در این مرحله، سطح بتونهکاری شده، دوباره سمباده میشود تا کاملاً صاف و یکدست گردد. این کار به بهبود کیفیت نهایی رنگ کمک میکند.
-
پاشیدن رنگ زیرکار (همرنگی اولیه): یک لایه رنگ زیرکار به منظور ایجاد یک پایه یکنواخت و افزایش چسبندگی رنگ اصلی به کلاف پاشیده میشود. این رنگ معمولاً همرنگ با رنگ نهایی انتخاب میشود.
-
پاشیدن رنگ اصلی: پس از خشک شدن رنگ زیرکار، رنگ اصلی بر روی کلاف پاشیده میشود. این رنگ جلوه نهایی و زیبایی محصول را تعیین میکند.
-
پاشیدن پلی استر: در این مرحله، پلی استر به عنوان یک لایه محافظ و تثبیتکننده رنگ بر روی کلاف پاشیده میشود. این ماده میتواند براق یا مات باشد و باعث افزایش دوام و ماندگاری رنگ میشود.

مرحله سوم: برش پارچه و خیاطی در تولید و ساخت مبلمان
در این مرحله، پارچه مبلی هایی که انتخاب شدهاند، بر اساس الگوهای طراحی مبلمان برش داده میشوند. این کار نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد تا پارچهها به طور دقیق و با کمترین ضایعات برش داده شوند.
برش پارچه
برش پارچه معمولاً با استفاده از دستگاههای تخصصی یا به صورت دستی انجام میشود. در این مرحله طراحان و خیاطان با استفاده از الگوهای آماده، پارچه را به اندازههای مشخص برش میزنند. توجه به نوع پارچه و الگوهای طراحی در این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا هر نوع پارچه رفتار متفاوتی دارد و باید با دقت برش داده شود تا در مرحله بعدی دچار مشکلات نشود.
خیاطی پس از برش
نوبت به خیاطی میرسد. در این مرحله تکههای برش خورده به هم دوخته میشوند. خیاط ها با توجه به الگوهای مشخص و با استفاده از ماشینهای خیاطی صنعتی، اقدام به دوخت پارچهها میکنند. این مرحله نه تنها نیاز به مهارتهای فنی دارد، بلکه دقت و توجه به جزئیات در آن نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نتیجهگیری
در نهایت، مرحله برش و خیاطی به تولید مبلی با کیفیت و جذاب منجر میشود. انتخاب دقیق پارچه و دقت در دوخت، از عوامل کلیدی در ایجاد محصول نهایی است که هم از نظر زیبایی و هم از نظر کارایی قابل قبول باشد. این مرحله، پیوندی بین طراحی اولیه و تولید نهایی است و تاثیر زیادی بر رضایت مشتری دارد.
مرحله چهارم: رویه کوبی در تولید و ساخت مبل
بعد از اینکه رویه کلاف مبل (نجاری و رنگ کاری) حاضر شد و همچنین خیاطی و برشکاری پارچه ها نیز انجام شد، نوبت به رویه کوبی می رسد.
رویهکوبی نقش بسیار مهمی در تمیز درآمدن کار دارد و به علاوه، سختترین مرحله نیز به شمار میرود. این بخش مرحله آخر تولید و مربوط به محصول نهایی است و شامل رویهای میشود که قابل مشاهده است و اگر رویهکوب کار خود را به درستی انجام ندهد، تمام زحمات دیگر اعضای تیم (نجار، رنگکار، خیاط و …) به هدر میرود.
مواد مورد استفاده در فرآیند رویهکوبی در پروسه تولید مبل
در فرآیند رویهکوبی مبل، از مواد مختلفی استفاده میشود که هر کدام نقش خاصی در کیفیت و دوام مبل ایفا میکنند. در زیر به برخی از این مواد و توضیحات مربوط به آنها اشاره میکنم:
فوم:فوم یکی از اصلیترین مواد برای ایجاد راحتی در مبل است. انواع مختلف فوم با چگالیها و سختیهای متفاوت وجود دارد که میتوان بسته به نوع مبل و کاربرد آن، یکی را انتخاب کرد. فومهای با کیفیت بالا معمولاً دوام بیشتری دارند و بهتر شکل خود را حفظ میکنند.
فومها به دو نوع اصلی سرد و گرم تقسیم میشوند. فوم سرد از ترکیبات پلیاوراتان در دماهای پایین تولید میشود و به خاطر خاصیت ارتجاعی و راحتی بالا، به خوبی به فرم بدن پاسخ میدهد. این نوع فوم معمولاً برای مبلهای راحتی و تخت سرویس خواب ها مناسب است و عمر طولانیتری دارد. در مقابل، فوم گرم در دماهای بالا ساخته میشود و معمولاً سخت تر و پایدار تر است. این فوم به دلیل قیمت مناسب تر، بیشتر در مبلهای اداری و محصولات اقتصادی استفاده میشود. هر کدام از این فومها ویژگیهای خاص خود را دارند و انتخاب بین آنها بستگی به نیاز و کاربرد مورد نظر دارد.
پارچه: انتخاب پارچه یکی از مهمترین مراحل در رویهکوبی است. پارچهها میتوانند از جنسهای مختلفی مانند کتان، میکروفیبر، چرم و … باشند. هر جنس ویژگیهای خاص خود را دارد، مانند میزان راحتی، مقاومت در برابر سایش و همچنین ظاهر ظاهری.
اسفنج: اسفنج معمولاً برای نرمتر کردن سطح نشیمنگاه و پشتی مبل استفاده میشود. این ماده باعث افزایش راحتی و همچنین جذب فشار میشود.
کش: کشها برای نگهداشتن پارچه و فوم در جای خود و جلوگیری از لیز خوردن آنها استفاده میشوند. این ماده به خصوص در نواحی نشیمن و پشتی مبل کاربرد دارد.
چوب: در ساختار فریم مبل، از چوبهای مختلفی استفاده میشود. چوبهای با کیفیت مانند روس برای ساخت فریم مبل مناسب هستند، زیرا استحکام و دوام بالایی دارند.
تسمه: تسمهها برای ایجاد ساختاری محکم و مقاوم در زیر نشیمنگاه استفاده میشوند. این تسمهها معمولاً از مواد الیافی یا پلاستیکی ساخته میشوند و باعث توزیع بهتر وزن میشوند.
نوارهای پشتیبان: این نوارها به تثبیت پارچه و جلوگیری از کشیدگی آن کمک میکنند. آنها معمولاً از موادی مانند نایلون یا الیاف مصنوعی ساخته میشوند.
میخ و منگنه: برای اتصال پارچه به فریم و تثبیت اجزا، از میخ و منگنه استفاده میشود. این اتصالات باید محکم و بادوام باشند تا مبل در طول زمان دچار آسیب نشود.
هر کدام از این مواد به تنهایی و همچنین در تعامل با یکدیگر، کیفیت نهایی مبل را تعیین میکنند و تأثیر زیادی بر راحتی و زیبایی آن دارند.
مراحل انجام رویهکوبی در پروسه ساخت مبل
-
تسمه کشی: در اینمرحله، تسمهها به کلاف اصلی متصل میشوند تا ساختار اولیه مبلمان محکم و مقاوم باشد. این کار به ثبات و دوام بیشتر محصول کمک میکند.
-
فنرکشی: فنرها به کلاف متصل میشوند تا راحتی و انعطافپذیری صندلی یا مبل افزایش یابد. این فنرها به توزیع وزن و ایجاد حس نرمی کمک میکنند.
-
قرار دادن اسفنج بر روی کلاف (زیر کار): در این مرحله، لایههای اسفنجی روی کلاف قرار میگیرند تا سطحی نرم و راحت برای نشستن فراهم شود. این لایهها به عنوان عایق عمل کرده و راحتی بیشتری به کار اضافه میکنند.
-
کشیدن پارچه و تنظیم کردن آن: در نهایت، پارچه روی ساختار آماده شده کشیده میشود و با دقت تنظیم میگردد. این مرحله شامل چسباندن و محکم کردن پارچه به کلاف است تا ظاهر نهایی محصول زیبا و مرتب باشد.
-
جمع بندی
در این مقاله به بررسی جامع مراحل تولید مبلمان و اجزای اصلی آن پرداختیم. از ساخت کلاف و انتخاب مواد اولیه باکیفیت گرفته، تا فرآیندهای مهمی چون برش، مونتاژ، و در نهایت رویهکوبی، هر یک نقش مهمی در تولید مبلمان خوب و باکیفیت دارند.
در مرحله اول، انتخاب مواد اولیه مناسب و طراحی دقیق کلاف، پایه گذار یک محصول با دوام و زیباست. سپس، با استفاده از فناوریهای مدرن و مهارتهای سنتی، هر جزء به دقت ساخته و به هم متصل میشود. در نهایت، با رویه کوبی و افزودن جزئیات ظریف، محصول نهایی شکل میگیرد.
توجه به کیفیت در هر مرحله، نه تنها به افزایش طول عمر مبلمان کمک میکند، بلکه رضایت مشتریان را نیز به همراه دارد. این فرآیند پیچیده و هنری، در نهایت به خلق محصولاتی میانجامد که هم زیبایی و هم کارایی را در کنار هم دارند. با درک این مراحل، میتوانیم ارزش واقعی مبلمان تولید شده را بهتر درک کنیم و انتخابهای بهتری در خرید مبلمان داشته باشیم.
ممنون از شما که تا پایان این مقاله همراه ما بودید. اگر به دنبال خرید مبلمانی باکیفیت هستید که از بهترین مواد اولیه ساخته شده، “فروشگاه ایرانیان” تمام نیازهای شما را به بهترین شکل برآورده میکند.